Wiosna w sadownictwie to czas intensywnych prac polowych, które wymagają zaangażowania dużej liczby pracowników. Od wielu lat posiłkujemy się pracownikami sezonowymi, głównie z Ukrainy. W obecnej sytuacji w naszym kraju, która wywołana jest pandemią koronawirusa branża sadownicza, a zwłaszcza producenci owoców jagodowych stanęli przed poważnym kryzysem spowodowanym brakiem rąk do pracy.

► Umożliwienie wjazdu do Polski pracowników z Ukrainy i innych pozaunijnych krajów, którzy są zainteresowani podjęciem pracy i otrzymali w tym celu stosowne dokumenty, w tym:

•  kontynuowanie przez Starostów i Powiatowe Urzędy Pracy wydawania stosownych zezwoleń;

•  przywrócenie wydawania wiz umożliwiających podjęcie pracy w gospodarstwach sadowniczych, w tym jako pomocników przy zbiorach;

•  umożliwienie przekraczania granicy przez pracowników z Ukrainy i innych pozaunijnych krajów ;

•  zwolnienie pomocników przy zbiorach ze składek do KRUS i podatku dochodowego;

•  umożliwienie zatrudnienia w formule pomocnika przy zbiorach Polaków, którzy utracili swoje dotychczasowe miejsce pracy lub znaleźli się na bezpłatnym urlopie w sposób, który nie będzie kolidował pod względem podatkowym i w kwestii składek na ubezpieczenie społeczne z ich obecnym statusie, w tym zwolnienie ze składek do KRUS i podatku dochodowego;

• uproszczenie zasad przyjazdu do Polski pracowników sezonowych z innych krajów na takich zasadach tak, jak było do tej pory z obywatelami Ukrainy.

► 7 kwietnia br. do Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie pilnego podjęcia rozmów ze stroną ukraińską, które miały na celu przywrócenie ruchu osobowego na granicy z Ukrainą;

► 7 kwietnia br. do Ambasadora RP w Kijowie w spawie podjęcia pracy przez Konsulaty i terminowego wydawania wiz dla obywateli Ukrainy, aby po otwarciu granic nie tworzyły się kolejki;

► 27 kwietnia br. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie udzielenia informacji czy Ukrainiec po przekroczeniu granicy może świadczyć pracę w trakcie odbywania kwarantanny w gospodarstwie pracodawcy;

► 28 kwietnia br. do Prezesa Rady Ministrów w sprawie zorganizowania pilnego spotkania z przedstawicielami naszej Organizacji w celu omówienia aktualnej sytuacji w rolnictwie i przedstawieniu rozwiązań, które mogą zapobiec pogłębiającemu się kryzysowi;

► 29 kwietnia br. do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie podjęcia interwencji w celu usprawnienia przekraczania granicy przez cudzoziemców posiadających dokumenty uprawniające ich do tego;

► 04 maja br. do Prezesa Rady Ministrów w sprawie podjęcia rozmów ze stroną ukraińską przez polski rząd celem możliwości zatrudniania pracowników sezonowych;

► 06 maja br. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z zapytaniem czy plantatorzy owoców miękkich będą mieli zagwarantowaną pomoc tj. odszkodowania z tytułu utraty dochodu na skutek braku możliwości zebrania swoich plonów wynikających z utrudnień w pozyskaniu pracowników z Ukrainy;

► 06 maja br. do Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie skrócenia kwarantanny cudzoziemcom, którzy przekroczyli granicę w celu wykonywania prac sezonowych do jednego tygodnia;

► 12 maja br. do Ambasadora RP w Kijowie z prośbą o przedstawienie aktualnej sytuacji wizowej tj: jak wygląda procedura, jaki jest czas oczekiwania, czym spowodowane są ograniczenia w możliwości uzyskania wizy;

► 18 maja br. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wytycznych dla producentów rolnych zatrudniających cudzoziemców przy pracach sezonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS COV-2 z prośbą o udzielenie odpowiedzi na następujące kwestie:

• jaki jest maksymalny termin od przekroczenia granicy do zgłoszenia pracownika do Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej;

• jakie służby mogą wykonać pobranie wymazu do wykonania testu;

• czy badanie może być wykonane przez dowolne laboratorium. Jeżeli nie prosimy o wskazanie listy uprawionych do tego podmiotów;

• czy działki gospodarstwa oddalone o kilkanaście kilometrów od zabudowań, w których mieszkają pracownicy są uznawane jako jego siedlisko i może na nich być świadczona praca;

• czy pracownik może świadczyć pracę w siedlisku i należących do niego działkach w trakcie odbywania 14-dniowej kwarantanny bez konieczności wykonywania testów na obecność koronawirusa;

• zbiór owoców przez min. 8h w maseczkach i rękawiczkach jednorazowych niejednokrotnie w temperaturze przekraczającej 35,0 C jest niemożliwy i może tylko doprowadzić do powstania alergii i chorób skórnych;

► 18 maja br. do Głównego Inspektora Sanitarnego z prośbą o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

• czy wykonanie testu na obecność koronawirusa przez obywatela Ukrainy przyjeżdżającego do Polski w celach służbowych tj. z zamieram podjęcia pracy w rolnictwie jest obowiązkowe;

• czy dopuszczalne jest wykonanie testów z krwi tzw. szybkich testów na obecność koronawirusa posiadających wszelkie niezbędne certyfikaty dopuszczające je do obrotu na terenie krajów Unii Europejskiej oraz badania laboratoryjne potwierdzające wiarygodność uzyskiwanych wyników;

• czy istnieje lista podmiotów upoważnionych do wykonywania testów na obecność koronawirusa;

- czy pracownik po przybyciu do gospodarstwa może od pierwszego dnia kwarantanny wykonywać pracę bez konieczności wykonywania testu na obecność koronawirusa, przy założeniu zachowania restrykcji wynikających z zasad kwarantanny;

• jaki podmiot jest uprawniony do podjęcia decyzji o skróceniu lub zwolnieniu z odbycia kwarantanny i w jakim terminie to następuje;

• jaka treść powinna znaleźć się w instrukcji dotyczącej mycia i dezynfekcji rąk, zdejmowania i zakładania rękawiczek, zdejmowania i zakładania maseczek i skąd sadownik ma uzyskać przedmiotowe tłumaczenie na język ojczysty pracownika;

► 19 maja br. do Rzecznika Prasowego Ministerstwa Spraw Zagranicznych w sprawie ilości wydanych wiz oraz aktualnego czasu rozpatrywania wniosków wizowych;

► 20 maja br. do Ministra Spraw Zagranicznych w sprawie umożliwienia przekraczania granicy obywatelom Ukrainy na podstawie zaświadczenia o wpisie do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej bez konieczności uzyskiwania wizy;

► 20 maja br. do Komendy Głównej Straży Granicznej w sprawie aktualnie działających przejść granicznych z Ukrainą.

Wszystkie kraje, w których rolnictwo jest jedną z podstawowych gałęzi gospodarki, pomagają rolnikom organizując np. rządowe transporty cudzoziemców i ułatwienia w procedurach związanych z ich zatrudnieniem. 
             
Poza tym według aktualnie obowiązujących przepisów osoby przybywające zza granicy do Polski i odbywające podróż służbową (tak jak pracownicy sezonowi do pracy w rolnictwie) są zwolnione z obowiązku kwarantanny, a także nie mają obowiązku wykonania testu na obecność koronawirusa. W związku z tym, dlaczego rząd zastosował inne przepisy wobec obywateli Ukrainy?

Według danych Urzędu Pracy w Grójcu w okresie od 01.01.2020 -18.05.2020 zostało wydanych 27 460 zaświadczeń o wpisie wniosków do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej. W tym samym okresie roku ubiegłego było to 25 894 zaświadczenia. Tylko w czasie trwającej pandemii, czyli w dniach 13.03.2020 – 18.05.2020 r. wydano 9 452 wyżej wymienionych zaświadczeń. To doskonale odzwierciedla skalę i zapotrzebowanie na pracowników sezonowych z Ukrainy w naszym kraju, bez których nie mamy się co łudzić,     nasze gospodarstwa sobie nie poradzą.

Nasza Organizacja w zakresie przywrócenia możliwości zatrudniania pracowników sezonowych w dobie pandemii koronawirusa zrobiła wszystko co mogła. Podjęliśmy interwencję we wszystkich odpowiadających za ten temat instytucjach państwowych. Ocenę skuteczności naszych działań pozostawiamy sadownikom. I odpowiedź na pytanie: czy bez naszej ingerencji i nacisków na rządzących dziś byłaby możliwość przekraczania przez Ukraińców granicy i czy mogliby już od pierwszego dnia pobytu w gospodarstwie świadczyć pracę?